Nieuwe Parklaan 17, bouwjaar ca. 1905
9
november 2004
Beschrijving, ontleend aan het Haags Monumenten Informatiesysteem
Inleiding.
Vrijstaande villa uit ca. 1905, gebouwd in overgangsarchitectuur. De architect is onbekend. N.B. De moderne aanbouw aan de achterzijde valt niet onder de bescherming.
Omschrijving.
Villa op rechthoekige plattegrond, bestaande uit een souterrain en twee bouwlagen onder een met leien gedekt afgeknot schilddak. Het dak bezit diverse dakkapellen. De bakstenen gevels bezitten hardstenen sokkels en zijn gedecoreerd met lichtrode bakstenen sierranden en -lijsten. De vensters hebben uiteenlopende vormen en zijn voorzien van ontlastingsbogen, met tegeltableaus in Art Nouveau in de boogvelden, vervaardigd door de firma Rozenburg. De naam Putruwiel is als tegeltableau uitgevoerd in een van de boogvelden. De gootlijst rust op dunne houten consoles. Het fries bestaat uit door houten lijsten omzoomde tegeltableaus. De middenas van de voorgevel is opgetrokken tot een topgevel met een hardstenen omlijsting in door de Wiener Sezession beïnvloede vormen. Rechts bevindt zich een zeshoekig uitgebouwde hoektoren onder een met zink gedekte koepel. Op de eerste bouwlaag is een brede, deels met glas gedichte, houten veranda met een hardstenen bordes, waarboven een balkon met houten balustrade. Tegen de rechterzijgevel bevindt zich een over beide bouwlagen uitgebouwde houten serre. De ingang is in de linkerzijgevel gesitueerd onder een glazen luifel met smeedijzeren consoles in Art Nouveau vormen. Rechts van de ingang bevindt zich een ondiep rechthoekig uitbouwtje onder een schilddak.
Waardering.
Villa van architectuurhistorisch belang als representatief voorbeeld van overgangsarchitectuur met invloeden van de Wiener Sezession en Art Nouveau. Hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering zijn goed bewaard. Als onderdeel van een reeks van goed bewaarde villa's uit ca. 1900 aan de Nieuwe Parklaan heeft het pand tevens ensemblewaarde.
Kanttekeningen
Mevrouw Maria H.G. Peek was de opdrachtgever voor de bouw; haar echtgenoot J.T. Peek was firmant van Peek en Cloppenburg. Tot 1953 bleef het pand in handen van de familie Peek. In 1979 werd het een kantoorgebouw van de 'Vereniging Protestants Christelijke Onderwijsvakorganisatie'.
In 1997 werd het pand verkocht aan een tweetal ondernemers. De notariële beschrijving van de transactie spreekt van het 'kantoorpand ... plaatselijk bekend als Nieuwe Parklaan 17/19'. Het gebouw huisvest momenteel een aantal bedrijfjes die blijkens naamsvermelding en telefoonnummers 'komen en gaan' en gevestigd zijn op Nieuwe Parklaan 17. Huisnummer 19 wordt niet (meer) gebruikt.
In 1912 werd het royale bouwterrein gesplitst in een 'villa + erf'' en een 'erf', met de kadastrale nummers 3360 en 3361. E.e.a. gebeurde op initiatief van de toenmalige eigenaar Anton J.B.M. Peek. Het 'erf' (kadasternummer 3361) werd vervolgens gebruikt voor de stichting van Nieuwe Parklaan 15, villa Aruba, die dus gebouwd is in de voormalige zijtuin van Nieuwe Parklaan 17.
Waar komt het geheimzinnige tegeltableau met de naam 'PUTRUWIEL' vandaan? Deze vraag is opgepikt door Theo J.F. Schalke die er op attent maakt dat de naam als gevelteken prijkt op het patriciërshuis Oudegracht 134, Utrecht. Dit gevelteken herinnert aan bewoners van weleer, het echtpaar Jacob van der Putte en Oedele van Ruwiel. Zou het kunnen zijn dat een telg uit het Peek en Cloppenburg imperium hier in Utrecht heeft gewoond? Nader onderzoek toont aan dat dit inderdaad het geval is geweest. De Utrechtse correspondent van de Groene Amsterdammer meldde op 28 october 1900 dat het huis op dat moment werd bewoond door ‘den eersten firmant der firma Peek en Cloppenburg’. Toen Nieuwe Parklaan 17 in Den Haag door de familie Peek omstreeks 1905 werd gebouwd is kennelijk besloten de herinnering aan het Utrechtse familiehuis levend te houden door het plaatsen van het PUTRUWIEL tegeltableau.